Wiele osób, które nie zgłębiały tematu sportu, jakim są szachy, może sądzić, że jest to zajęcie wyłącznie dla określonej grupy. Z reguły szachy określane są za zajęcie spokojne i wyciszające, zupełnie nie pasujące do dzieci czy dorosłych z wyraźnym temperamentem. Czy słusznie?
Rozwojowa gra w szachy
Szachy to sport łączący w sobie zarówno wartości wychowawcze, jak też sportowe i intelektualne. Gra w szachy jest wyjątkowo wymagająca. Aby być sprawnym w tej dziedzinie, niezbędne jest rozwijanie pewnych umiejętności do poziomu ponadprzeciętnego. Tak też szachiści są doskonale przystosowani do podejmowania decyzji pod silną presją czasu. Gra w szachy bowiem jest grą na czas, a obok każdego zawodnika stoi zegar, który przypomina o sobie nieustannie.
W 1997 roku przeprowadzone zostały badania, mające na celu określenie szybkości reakcji na bodźce wzrokowe w grupie sportowców. Wyniki były jednoznaczne. Na pierwszym miejscu znaleźli się tenisiści stołowi, a zaraz za nimi szachiści. Na kolejnych pozycjach uplasowali się szermierze, bokserzy, siatkarze oraz piłkarze.
Gra w szachy wymaga od gracza umiejętności podejmowania decyzji i wyborów, które w perspektywie zbliżą go do obranego celu. Tym z reguły jest wygrana. Dlaczego szachy są tak wymagające? Najlepszym przykładem jest liczba możliwych do wykonania ruchów – kombinacji: „dwa króle i dwa piony dają się ustawić w około 7400 000 poprawnych pozycji, a liczba wariantów gry w pierwszych dziesięciu posunięciach wynosi 169 518 829 100 544 x 1015”.
Niepodważalnym faktem jest, że trenowanie gry w szachy ma wpływ na rozwój:
- Zdolności koncentracji i uwagi
- Umiejętności analizy i dedukcji złożonej sytuacji – myślenie przyczynowo-skutkowe
- Wyobraźni
- Cierpliwości
- Samodzielności w podejmowaniu decyzji
- Sprawności planowania, strategicznego myślenia oraz opracowywania właściwej taktyki
- Pamięci
- Abstrakcyjnego i logicznego myślenia
- Aktywności umysłowej i inteligencji
Szachy w edukacji
W najlepszych przedszkolach i szkołach, bardzo często w międzynarodowych placówkach edukacyjnych, gra w szachy jest stałym elementem programu rozwojowego i wychowawczego lub znajduje się na liście zajęć dodatkowych. Warto podczas rekrutacji do przedszkola zwracać na to uwagę. Szachy bowiem, oprócz udowodnionego wpływu na rozwój motoryczny dziecka, oddziaływają także na rozwój w sferach wychowawczej i socjologiczno-społecznej.
Uczy dzieci odwagi, dodaje pewności siebie, pozwala zapanować nad stresem. Poprawia pamięć, wycisza, pozwala dziecku zrozumieć czym jest obiektywizm, szacunek do rywala oraz zasady uczciwej gry. Uczy silnej woli i wytrwałości. W wychowaniu dziecka gra w szachy wskazuje dziecku na czym polega pokora i jakie niesie korzyści.
Odpowiedzialność za podejmowane decyzje i działania oraz szacunek i uczciwość, są ważnym elementem, którego warto uczyć dziecko od najmłodszych lat.
Źródło: Academy International – Dwujęzyczna szkoła podstawowa
