Prolaktyna to hormon wydzielany w przysadce mózgowej. Jego zbyt wysoki poziom zazwyczaj może być przyczyną poważnych kłopotów ze zdrowiem.
Co wiemy o hormonie prolaktyny?
Prolaktyna to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową. Sprawia między innymi to , że podczas dojrzewania dziewczętom rosną piersi, a gdy kobieta spodziewa się dziecka, prawidłowe stężenie prolaktyny podtrzymuje pracę ciałka żółtego, by mogło nadal produkować progesteron. Obecnie bardzo ważny dla utrzymania ciąży.
Prolaktyna stymuluje również rozwój gruczołów mlecznych i tworzenie się mleka. Za mało prolaktyny w organizmie matki to jedna z przyczyn problemów z karmieniem piersią. Wtedy gdy kobieta często i długo karmi piersią, to w jej organizmie utrzymuje się wysokie stężenie tego właśnie hormonu. Dodatkowo uniemożliwia to prawidłowe dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i owulację, dzięki czemu prolaktyna może pełnić funkcję „naturalnego środka antykoncepcyjnego”.
Wysoki poziom prolaktyny
Hiperprolaktynemia jest to stan, kiedy we krwi stwierdza się podwyższone stężenie prolaktyny. Najczęstsze przyczyny hiperprolaktynemii to między innymi: ciąża, leki, , niedoczynność tarczycy i łagodne guzy przysadki (znane jako prolactinoma).
W przypadku kobiet objawami hiperprolaktynemii mogą być:
- zaburzenia miesiączkowania (w postaci rzadszego występowania miesiączki, ale i całkowitego zatrzymania miesiączki),
- mlekotok,
- niepłodność,
- odwapnienie kości,
- objawy przypominające dolegliwości związane z menopauzą (np. uderzenia gorąca),
- spadek libido.
Mężczyźni, u których rozwinie się hiperprolaktynemia, mogą z kolei doświadczać:
- zaburzeń erekcji,
- niepłodności,
- obniżenia popędu płciowego,
- zmniejszenia uwapnienia kośćca,
- ginekomastii (powiększenia gruczołów piersiowych),
- zmian budowy ciała (związanych ze zmniejszeniem stopnia owłosienia, ale i z utratą masy mięśniowej).
Jak przebiegają badania u lekarza?
Aby ustalić prolaktynę to musimy wiedzieć, że oznacza się ją na czczo. Pobranie krwi powinno być wykonane w godzinach porannych. Ważne jest również to, aby pacjent nie był zdenerwowany, a dodatkowo to, aby nie był on po jakimś wysiłku fizycznym. Oba z tych wymienionych czynników zwiększają przede wszystkim uwalnianie prolaktyny, przez co wynik oznaczenia może być w rzeczywistości zawyżony . Dlatego właśnie lekarze nierzadko zlecają pacjentom kilkunastominutowy odpoczynek przed pobraniem krwi na badanie prolaktyny. Do zbadania stężenia prolaktyny wystarczy nasz próbka krwi pobranej z żyły. Co mogą zwiastować różne poziomy tego hormon? Na przykład:
- 5-25 ng/ml – mieścisz się w normie
- powyżej 25 ng/ml – możesz mieć nieregularne okresy i cykle bezowulacyjne
- powyżej 50 ng/ml – może dojść do zupełnego zatrzymania miesiączki
- powyżej 100 ng/ml – budzi podejrzenie guza przysadki mózgowej
